Türkıyede turızm dendığı zaman ılk akla gelen yerlerden bırı Akdenız Bölgesıdır. Uzun bır kıyı şerıdı, bırbırınden güzel koylar, kumsallar ve yılın büyük bır bölümünü kapsayan güneşlı sıcak günler, denız turızmını oldukça gelıştırmıştır. Ayrıca, Manavgat ve Düden fıelâlelerı, Cennet ve Cehennem Obru...
Türkıyede turızm dendığı zaman ılk akla gelen yerlerden bırı Akdenız Bölgesıdır. Uzun bır kıyı şerıdı, bırbırınden güzel koylar, kumsallar ve yılın büyük bır bölümünü kapsayan güneşlı sıcak günler, denız turızmını oldukça gelıştırmıştır. Ayrıca, Manavgat ve Düden fıelâlelerı, Cennet ve Cehennem Obrukları, Damlataş, Karaın ıle İnsuyu mağaraları ve ılkçağdan kalma bırçok tarıhı kalıntılarıyla bölge, bır turızm cennetı görünümündedır. Son yıllarda bölgenın turızm potansıyelını değerlendırmek amacıyla büyük
çalışmalar yapılmıştır. Yollar, havaalanları yapılmış; otel, motel ve pansıyonculuk gelıştırılmıştır. Turızm, bölge halkı ıçın büyük bır geçım kaynağı olmuş ve tıcaretı canlandırmıştır. Bılhassa Antalya ve çevresı, Alanya, Sıde, Kaş, Fethıye ve Köyceğız turızm etkınlıklerının yoğun olduğu yerlerdır.
2. Alternatif : akdeniz bölgesi
Türkiyenin coğrafya bölgelerinden biridir. Yurdumuzun güneyini kaplar. Akdeniz kıyıları boyunca, Toros dağlarının yayıldığı alanlara kadar sokulur. Böylece 120 - 180 kilometre genişliğinde bir şerit gibi, doğudan batıya doğru kıyı boyunca uzanır. Kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri, batısında Ege Bölgesi yer alır. Güneyini boydan boya Akdeniz kaplar.
Yüzey Şekilleri:
Bu bölgenin yüzey şekilleri, Toros Dağlarının durumuna göre çeşitlikler gösterir. Bölgenin kuzeyinde, sıradağlar olarak uzanan Toros Dağları, Akdeniz Bölgesini kuzeyden sınırlar. Bazı yerlerde de denize kadar sokulur ve dik yamaçlar halinde denize iner. Bazı yerlerde de geniş düzlükler meydana getirir (Antalya düzlüğü ve Adana ovası gibi). Bu bölgede, Toros dağlarından başka, İskenderun Körfezinin doğusundan içerlere kadar Amanos Dağ sıraları vardır. Batıda da Beydağları, Aladağlar bulunmaktadır.
Akdeniz Bölgesinde kıyılar, Karadeniz Bölgesinde olduğu gibi düzdür.
Toros Dağlan, Akdeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesini birbirinden ayıran bir duvar gibidir. Ancak, Toros Dağları aşılmaz, geçit vermez dağlar değildir pek çok geçit yerleri vardır. Bu geçitlerden en ünlüsü, Konya yolunu Adanaya bağlayan Gülek Boğazıdır.
Akarsular:
Akdeniz Bölgesindeki akarsular, Toros Dağlarından inerek Akdenize dökülürler. Başlıca akarsular Seyhan, Ceyhan nehirleri, Tarsus çayı, Aksu, Göksudur. Bu akarsular taşıt geçirmeyen, düzgün akışlı olmayan sulardır. Fakat, çevrelerini sularlar. Özellikle Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin getirdiği alüvyonlardan meydana gelen Çukurova, Akdeniz Bölgesinin en verimli ovasıdır.
Göller:
Akdeniz Bölgesinin batısında, birçok göllerin bulunduğu dağlık bir alan vardır. Bu alana Göller Yöresi adı verilir. Dağlar arasında, çok güzel görünüşlü olan bu göller arasında Beyşehir, Eğridir, Burdur gölleri, önemlidir. Bunlar, tabiat güzelliklerinin yanında, sulamaya da yararlar. İklim:
Akdeniz Bölgesinin iklimi, Akdeniz iklimi özelliğini taşır. Akdeniz iklimi özelliğinde olan yerlerde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık geçer.Sonbahar kış ve ilkbahar yağışlıdır. Fakat, dağlık alanlarda bu iklim görülmez. Dağlık alanlarda daha sert bir ikimi göze çarpar.
Bu sebeple, yazlan çok kurak olan kıyı bölgelerinden, yaz aylarında dağlık yerlere bir insan akını başlar. Toros dağlarının güney yamaçları, kıyılardan gelenlerin kurdukları çadırla dolar, taşar. Yazın, sürüler de yaylalara çıkarılır. Nüfus ve şehirler:
Akdeniz Bölgesi, öbür kıyı bölgelerine göre, fazla kalabalık değildir. Halk, özellikle ovalarda yerleşmiştir. Bu bakımdan ovalık alanlar, daha kalabalıktır. Özellikle Adana Ovası, Hatay tarafları çok kalabalık olan yerlerdir. Adana Ovası, yurdumuzun en çok pamuk yetiştirilen yeri olması bakımından da, büyük önem taşır.
Akdeniz Bölgesinin başlıca şehirleri şunlardır : Antalya, Adana, Maraş, Mersin, Antakya, İskenderun, Tarsus, Isparta, Burdur.
Halk, genel olarak çiftçilikle uğraşmaktadır. Sebzecilik, meyvecilik, hayvancılık da oldukça gelişmiştir, özellikle sebzecilik ve portakal, limon yetiştiriciliği, son yıllarda büyük önem kazanmıştır.
Ürünleri:
Akdeniz Bölgesi, bir tarım bölgesidir. Yurdumuzun en kıymetli ürünleri,
buradan elde edilir. Buğday, pamuk pirinç, portakal, limon, mandalina, muz, şekerkamışı, bol miktarda elde edilmektedir. Özellikle Adana, yurdumuzun bir pamuk ambarıdır. Madenler, fabrikalar
Akdeniz Bölgesinde başlıca krom ve kükürt bulunmaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalarda, Adana taraflarındaki Bolkar Dağında, petrol yatakları bulunmuştur. Bu yoldaki araştırmalar devam etmektedir.
Bu bölgedeki başlıca fabrikalar şunlardır: Dokuma fabrikaları (Adana, Mersin, Tarsus, Antalyada), Hah dokuma yerleri (İspartada), Pamuk yağ fabrikaları (Adana, İskenderun, Mersinde), Çimento fabrikaları (Adana, Tarsusta), şeker fabrikası (Burdur’da), rafineri (Mersinde).
3. Alternatif : Akdeniz Bölgesi
thumb thumb
Akdeniz Bölgesi, Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu’nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120-180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye’nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi’nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz. Akdeniz Bölgesi sınırları içerisindeki iller şunlardır:
- Adana
- Antalya
- Burdur
- Hatay
- Isparta
- Mersin
- Kahramanmaraş (Afşin ve Elbistan ilçeleri hariç)
- Konya’nın Halkapınar, Yalıhüyük, Seydişehir, Derebucak, Başyayla, Sarıveliler ve Ermenek ilçeleri
- Karaman'ın merkez ilçe ve Ayrancı ilçelerinin bazı bölümleri
- Afyon Karahisar’ın Başmakçı, Dinar ve Dazkırı ilçeleri
- Muğla'nın Ortaca ilçesi
- Denizli'nin Acıpayam,Çameli,Bozkurt,Beyağaç ilçeleri
Konumu ve sınırları
Adını güneyindeki denizden alan Akdeniz Bölgesi, kuzey batıda Ege Bölgesi, kuzeyde İç Anadolu Bölgesi, kuzeydoğuda Doğu Bölgesi ve doğuda Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile komşudur. Kıyı uzunluğu doğuda Suriye sınırından batıda Dalaman Çayına kadar 1542 Km’dir. Bölgenin batı sınırı daha batıdaki Karaağaç Koyuna kadar uzanır. Akdeniz Bölgesi'nin yüzölçümü 110.000 kilometrekare dolayındadır; Türkiye toplam alanının yaklaşık %14’ünü kaplar. Yüzölçümü bakımından Türkiye'nin dördüncü büyük bölgesidir..
Yeryüzü şekilleri
Akdeniz bölgesinin dağlık ve oldukça engebeli bir yapısı vardır. Bölgenin yeryüzü şekillerinin ana çizgilerini Toroslar belirler. Antalya Körfezi’nin iki yanında yer alan Batı Toroslar, Kuzeyde Göller Yöresinde birbirine yaklaşıp sıkışır. Teke Yarımadası’nın batısında beliren Batı Toroslar, Taşeli Plato’suna kadar uzanır. Genellikle kalker ve ofiyolitli kayalarından oluşan bu dağlar kırıklı ve kıvrımlı bir yapı gösterir. Batı Torosların en yüksek noktası Beydağlarındaki 3096 m’lik Kızlar Sivrisi Tepesidir. Göller Yöresi’nin kalker oluşumu, sarp dağlarının ortalama yüksekliği 2000-2005 m arasındadır. Yüksek kütleler arasında Avlan, Gördes, Söğüt gibi karstik kökenli çanak biçimli çukur alanlar vardır. Bu kesim aynı zamanda düden, obruk, mağara, yer altı dereleri, suyutan ve voklüz kaynakları gibi karstik şekiller bakımından da zengindir. Türkiye’nin, Beyşehir ve Eğridir gibi büyük tatlı su gölleri buradadır. Batı Toroslar, dik eğimli yamaçlarından inen bol sulu akarsular tarafından parçalanmış ve genellikle boylamasına uzanan derin vadiler ortaya çıkmıştır. Orta Toroslar, güney batıdaki Taşeli platosu ile kuzey doğudaki Uzun Yayla arasında uzanır. Bu kesimdeki başlıca yüksek kütleler batıdan doğuya doğru Bolkar Dağları, Aydos Dağları, Aladağlar, Tahtalı Dağlar ve Binboğa Dağlarıdır. Orta Torosların en yüksek noktası Aladağlar’da 3756 m’ye yetişen Demirkazık Tepesidir. Orta Toroslar Uzun Yayla’da 1500m yüksekliğindeki bir platoya dönüşür. Orta Toroslar kuzey-güney doğrultusunda akan bol sulu akarsular tarafından parçalanmıştır. Göksu, 130 km uzunluğundaki Limonlu Çayı, Tarsus çayı bunların başlıcalarıdır. Bu akarsular kalker oluşumlu dağlar arasında, derinliği 1000m’yi bulan vadiler açar ve yörenin yüzey şekillerinin sert bir görünüm almasına neden olur. Amanos Dağları (Nur Dağları), Toroslar dağ sisteminin en güneyindeki bölümünü oluşturur ve İskenderun Körfezinin doğusunda dik bir duvar gibi yükselir.''' Lübnan topraklarından doğarak kuzeye doğru akan ve Antakya yakınlarında dik bir açıyla batıya dönen Asi Irmağı, Amik Ovasının Güneybatı ucunda, geniş tabanlı bir vadiden geçer ve Samandağı yakınlarında Akdeniz'e dökülür. Çukurova, doğuda Amanos Dağları, batıda ise Orta Toroslarla sınırlanır. Bu geniş düzlük batıda Seyhan doğuda Ceyhan ırmaklarının taşıdığı alüvyonlarla oluşmuş büyük bir delta ovasıdır. Çukurova’nın kuzey kesimleri bu iki ırmağın kolları ile yeryer parçalanmış bir plato görünümündedir; buna karşılık güneyde tekdüze bir hal alır. Bölgedeki en önemli akarsular doğudan batıya doğru sırasıyla Asi, Ceyhan ve Seyhan ırmakları ile Göksu, Köprü Suyu, Aksu, Eşem ve Dalaman çaylarıdır. Başlıca doğal göller Beyşehir, Eğridir, Burdur ve Suğla gölleridir. Kıyılarda ise irili ufaklı birçok lagün vardır. En önemli yapay göller ise Seyhan ve Aslantaş baraj gölleridir. Akdeniz kıyıları genellikle, az girintili çıkıntılı olması ve geniş yaylar çizmesi bakımından Karadeniz kıyılarına benzer; kıyı sahanlıklarına da pek rastlanmaz. Bölgenin en batı kesiminde ise dağlar kıyıya dik uzandığı için, burada Ege kıyılarına benzeyen daha girintili çıkıntılı bir kıyı tipi vardır. Bu kıyıların, yakın zamanlardaki bir deniz düzeyi yükselmesi sonucu oluştuğu sanılmaktadır. Engebeli kıyının içine sokulmuş küçük koylar, adalar ve yarımadalar bu yükselme nedeniyle ortaya çıkmıştır.
Bitki örtüsü
Dağların denize bakan yamaçlarında makilik ve yeryer yüksek ormanlar kaplı ve arkalarında çukur alanlar ise karasal etkilerin arttığı bir iklim tipine rastlanır. Gene de Akdeniz’in etkisi nedeniyle bu kesimlerdeki iklim, İç Anadolu’daki kadar şiddetli karasal özellikler taşımaz. En sıcak ay ortalaması kıyılarda 27-28 °C, iç kısımlar 23-25 °C dir; en soğuk ay ortalaması ise kıyıda 10 °C dolayında iken iç kısımlarda 1,5-2 °C kadar iner. Benzer biçimde, yıllık ortalama sıcaklık kıyılarda 18-20 °C, iç kısımlarda ise 12-14 °C kadardır. Yine Türkiyenin ortalama sıcaklıgı en yüksek noktası da buradadır Mersin kent merkezinin ortama sıcakklığı yıllık 22 °C dir. Bu sayede turizm gelişmiştir. Turizm bölgenin önemli geçim kaynaklarındandır. Aynı zamanda iklim şartları nedeniyli bitki örtüsü makidir ve aynı zamanda yazları sıcak ve kurak kışları ise ılık ve yağışlı geçer.
Nüfus ve Yerleşme
2000 nüfus sayımı sonuçlarına gore Akdeniz Bölgesinin nüfüsu 13' milyondurdur.Nüfus yoğunluğu km²’de 74 kişidir; bu da km²’de 73 olan Türkiye ortalamasına çok yakındır. Bölge nüfusunun %54’e yakın kısmı il ve ilçe merkezlerinde, %46'sı ise bucak merkezi ve köylerde yer alır. Akdeniz bölgesi kıyı bölgelerimize göre daha az nüfusludur. Nüfus yoğunluğunun en az olduğu yerler Teke ve Taşeli Platosu ile dağlık alanlardır.